KWF, mibarog sa Kongreso alang sa multilingguwalismo


KWF, mibarog sa Kongreso alang sa multilingguwalismo

 

MITISAR ang Komisyon sa Wikang Filipino sa ilang opisyal nga baroganan sa pagbaton og bag-ong sumbanang pangpinulongan tali sa Balaodon Isip 230 (gipasar ni Rep. Luis Villafuerte), Balaodon Isip 305 (gipasar ni Rep. Eduardo Gullas), Balaodon Isip 446 (gipasar ni Raul Del Mar) ug Balaodon Isip 1138 (gipalabang ni Rep. Liza Maza).

 

Segun sa gipadayag nga posisyon ni Komisyoner Dr. Ricardo Ma. Duran Nolasco, sa usa ka hearing nga gipahigayon sa Kongreso kaniadtong Pebrero 27, 2008, ang naasoy nga mga balaodon kinahanglang mapahiuyon sa paggamit sa unang pinulongan sa mga magtutuon gikan sa pre-scholol hangtod sa Grade VI.

 

Ilawom niining maong laraw, ang Filipino ug Iningles itudlo isip linain nga mga panulun-an. Ang lokal ug rehiyonal nga pinulongan ug literatura mahimong ilangkob isip linain nga modyul sa panulun-ang Filipino o kaha ibulag gyod.

 

Ang mga ingon nga kausaban maghatag sa mga tinun-an— mga tinun-an kansang unang pinulongan dili Filipino o Iningles— og igong panahon aron mapalambo ang ilang kognitibo ug lingguwistikong kahanas sa ilang unang pinulongan. Sa maong proseso, matibuok ang usa ka solidong pundasyon sa pagkat-on sa mga panulun-ang itudlo ginamit ang Filipino ug Iningles.

 

Sa sekondarya, ang mga pinulongang Filipino ug Iningles ang nag-unang pinulongang gamiton sa pagtudlo samtang ang inahang dila, isip lingguwa prangka, maoy gamitong abag nga medyum o kaha himoong buwag nga panulun-an.

 

Gidugang pa ni Nolasco nga pinaagi sa paggamit sa pinulongan nga masabtan sa tinun-an, dili lamang kay napalig-on ang paghatag gibug-aton sa tradisyong kultural, kondili mas pang masabtan ang mga panulun-an nunot sa daling pagkat-on sa Filipino ug Iningles. Isip dugang, kon ang unang pinulongan ang gamiton sa lawak-saringan, molambo ang kahanas sa kritikal nga panghunahuna ug kini matakli ngadto sa uban pang pinulongan.

 

Kahisgotan dinhi nga atol sa gihimong hearing, dili lamang ang KWF ang nagpadayag og susamang baroganan. Alang usab sa multilingguwalismo ang posisyon sa Summer Institute of Linguistics-Phil., Dr. Dina Ocampo sa UP, NEDA, Nueva Vizcaya State University ug uban pang institusyong mingtambong sa hearing.— TNB

 

(Bisaya Marso 19, 2008. Orihinal nga teksto mabasa sa http://wika.pbwiki.com)