Gitara


Gitara

Sugilanon ni Caressa Larena

Dumaguete City

 

(Gawas sa pagsulat og sugilanon, kalingawan usab ni CL ang pagtagik og kanta. Gani, sakop siya sa usa ka underground nga banda nga aktibong nagtokaran sa Sugbo ug Dumaguete. Kining maong sugilanon maoy iyang ikaduha dinhi sa Bisaya. Himoon kining basehan sa pagapiliong “Labing Masaarong Bag-ong Magsusulat Sa Bisaya sa Tuig 2009”.)

 

 

MISULOD si Kaisa sa ilang balay. Gikulbaan siya. Gisingot og bugnaw. Wala siya masayod unsaon pag-atubang ang iyang mga ginikanan, labi na ang iyang mama. Dinha sa sala, nagtapad iyang mama ug papa sa sopa. Parehong nagtutok sa telebisyon. Interesado sa gisalida sa TV mahitungod sa lain na pong kontrobersiya nga gikalambigitan sa pangulo sa nasod.

 

“Maayong gabii, Ma, Pa. Paamena ko ninyo.”

 

“Uy, nagabhian ka man? Miuna na lang mig kaon si Papa mo,” pulong sa iyang mama.

 

“Ay, okey lang, Ma, uy! Kanang naa unta koy isulti ninyo, Ma, Pa...” Mora siyag nabukog. Wala siya masayod unsaon niya pagpasabot. Mitan-aw siya sa iyang papa, nangayo og pagsabot.

 

“Unsa man diay na, Day Kai?” Malinawon ang tingog sa iyang papa.

 

Duko gihapon ang iyang ulo nga misulti. “Next sem, ganahan kong mo-shift og kurso. BS Music.”

 

“Unsa?” Dako ang tingog sa iyang mama.

 

“Apan, Ma. Mao ni ang akong gusto. Dili ko ganahan sa Nursing kay menos kos academics.”

 

“Asa ka man dad-a anang kursoha? Maglisod ka lang sa umaabot.”

 

Wala na niya kapugngi ang paghilak. “Sa tibuok nakong kinabuhi, tanan ninyong gusto akong gituman. Nagdesisyon mo para nako. Daghan kog na-miss sa akong pagka daga. I don’t go out. Wala ko maskin motan-aw lang og nindot nga salida. Wala koy nahimong higala kay pirme ko ninyong gitanggong sulod sa balay. Ganahan unta ko magdesisyon para sa akong kaugalingon for once, Ma. Ug pangayoon ko ang inyong pagsabot.”

 

“Ipadayon ang imong gusto, Kai, kon mao na ang makahatag nimo og kalipay.” Nagdungan sila sa iyang mama sa pagtan-aw sa iyang papa nga mao pay pagtingog. Giagbayan niini ang iyang mama. “Singko anyos ka pa lang, nakita na namo ang imong kainteresado sa gitara. Nindot ka sab og tingog. Usa kini ka gasa nga gihatag sa Ginoo. Kon ang iyang plano, palamboon kini, si kinsa man mi para mopugong?”

 

Giduol niya iyang mga ginikanan. Gigakos kini niyag hugot. Naghilak na iyang Mama Nila. Nalipay kaayo siya kay mahinayon na niya ang iyang gusto.

 

Sulod sa iyang lawak, wala dayon siya makatulog anang gabhiona. Dinha sa iyang handurawan ang iyang maguwang nga lalaki. Nahanduraw niya ang panghitabo sa una...

 

SAYONG nagminyo iyang mama ug papa. Wala maabti og usa ka tuig gikan sa ilang kasal, mimabdos iyang mama. Calvin ang ngalan sa iyang maguwang. Dugay kini nasundan kay nanarbaho man sa gawas iyang papa isip OFW ug panagsa lang kaayo mahiuli. Kon mauli man, dali ra sad kaayo, mobalik sad dayog larga. Napulo ka tuig ang gintang nila sa iyang Manoy Calvin.

 

“Manoy, magduwa sad ta, uy! Pirme lang kang gakuskos anang imong gitara.”

 

Nahimuot ang iyang maguwang. “Naa man god koy bag-ong gi-compose, Kai.”

 

“Ako daw, bi. Kabalo pod baya ko mogitara.”

 

“Lagi. Hanas na sad ka sa paggitik aning mga kuwerdas maskin bata pa ka.”

 

“Aw, naliwat god ko nimo! Ani na lang, Manoy, akoy kanta dayon ikay maggitara.”

 

“Sige ba! Unsa man atong kantahon?”

 

“Prinsesa!”

 

“Tag-an lagi ko, maoy imong gusto.”

 

Nagkinataw-anay silang duha. Aydol gyod niya iyang Manoy Calvin. Gawas nga maayong mogitara, guwapo pa gyod labi na kon mokatawa.

 

“Ma, maglagot gyod ko anang babaye, ay. Magsigeg paduol kang Manoy!” Gaabot ang iyang kilay ug nagbudlot iyang simod nga misumbong sa iyang mama.

 

“Si Loubelle imong gipasabot? Buotan man na siya. Matinahoron. Nganong maglagot man ka?” Nahimuot iyang mama.

 

“Dili lang diay ang mga kabanda ni Manoy akong kompetensiya sa iyang panahon. Hasta sad na si Ate Loubelle.”

 

“Hinigugma ni Manoy mo si Loubelle. Pero misalig ko anang mga bataa kay focus sa ilang pagtuon. And since love sa imong Manoy si Loubelle, pakitai siyag nindot nga batasan, ha, Anak? Para dili ma-disappoint imong maguwang nimo.”

 

Wala niya kapugngi ang paghilak. Dako na siya. Lain tan-awon kon magtibi-tibi siya atubangan sa iyang mama pero wala niya kapugngi iyang kaugalingon.

 

“Dili, Ma. Gusto nako, ako lang ang panggaon ni Manoy. Gusto ko nga ako lang ang babaye sa iyang kinabuhi. Sama ninyong duha ni Papa god.”

 

“Uyyy... Drama man lagi kaayo ni akong little sis? Unsa may problema, ha?” Giagbayan siya sa iyang maguwang. Tam-is kaayo nig pahiyom. Wala siya motingog. Nagpadayon lang pagbudlot ang iyang simod samtang nagpadagayday sa luha. “Gai kog good luck kiss sa aping, beh. Pawagtang sa kulba ba.”

 

Pero wa siya mohalok. Gikuha niya ang kamot sa iyang maguwang nga nag-agbay ug nagdaling midagan padu’ng sa hagdanan diretso sa iyang kuwarto.

 

“Ngano man to, Ma?”

 

“Ada, hibawo na baya ka ana imong manghod. Luoran kaayo. Imo man gong gi-spoiled.”

 

“Mao ba? Pakig-estoryahan ra unya nako siya. Adto na mi, Ma. Apas mo, ha? Ganahan ko nga inyong tan-awon sa among first major gig.”

 

“Sige, Anak. Inig-abot ni Papa mo, moapas dayon mi.”

 

Mihalok sa inahan si Calvin. “Dad-a si Kaisa, Ma, ha? Sige, bye...

 

“KAI, nakailis ka na? Tana... Naa na man si Papa mo.”

 

“Kamo lang! Di ko ganahan moadto. Galain akong lawas!”

 

Misulod iyang mama sa iyang lawak. Milingkod kini sa iyang kilid ug gihikap niini ang iyang agtang.

 

“Dili man ka init. Unsa may sakit nimo?”

 

“Wala, Ma. Kapoy lang gyod akong lawas. Bilin lang ko. Kamo lang si Papa ang pangadto.”

 

 

“Di na lang pod mi mangadto kon di ka. Ikaw ra man gyod unta ang among kuyogan. Kahibawo na baya ka nga dili mi maka-relate si Papa mo anang mga kantang langas.”

 

Wala siya motingog. Ambot ba sad, uy! Maglagot man siya adtong Loubelle magtan-aw nga pirmeng dikit sa iyang manoy!

 

“Dili kaha mangluod si Manoy?”

 

“Pasabton lang namo inig-uli niya nga naglain imong paminaw. Makasabot ra to. Pinangga god ka adto. Sige, pahuway na lang dinha.”

 

Migawas na lang iyang mama sa iyang kuwarto pero naglibog gihapon siya. Kaadtoon siya kay mag-apil-apil pod baya siya usahay kanang magpraktis iyang maguwang ug ang ka-bandmates niini sa ilaha. Pero... ada! Maglagot gyod siya adtong Loubelle, uy!

 

Nakurat si Kaisa sa kasikas sa ubos. Naalimukawan siya. Wala siya kabantayng nahinanok man diay siya. Unya karon, morag naay langas sa ilang sala. Morag tingog karon sa iyang inahan nga nagbakho. Husto. Sa iyang Mama Nila gyod rong tingoga. Apan ngano mang ingon sa nag-hysteria kini? Unsa man diay nahitabo? Nasudlan kaha silag kawatan? Nagpirok-pirok iyang mga mata. Mitan-aw siya sa wall clock. Ala una. Hala! Nauli na ba kaha iyang maguwang? Kon naa na iyang manoy, gakson dayon kini niya og hugot dayon mangayo og sorry sa nahimo niya kaganiha. Midali-dali siyag naog. Iyang susihon kon unsay hinungdan sa kagubot sa silong.

 

Dinha pa lang siya sa tumoy sa hagdan, milanog na ang tingog sa iyang Mama Nila. “Nganong gipasagdaan ra man siya! Nganong wala may mitabang niya! Kaluoy sa akong anak!”

 

“Ma? Ngano diay? Unsay nahitabo?”

 

Giduol siya sa iyang papa. Gigakos og hugot. “Kai... Wala na imong Manoy Calvin... Patay na siya, Day... Gipareglahan siya sa grupo sa mga batan-on nga nasuya nila!”

 

Wala siya makatingog. Wala siya kasabot sa iyang gibati. Dili siya makatuo sa gisulti sa iyang Papa Carling. Namugnaw siya. Wala niya kabantayi ang dagkong lugas sa luha nga midagayday sa iyang aping. Nag-apas siya sa iyang gininhawa. Mituyok ang iyang panan-aw. Nabungog siya. Ug dayon mitabon ang kangitngit...

 

GIHIKAP niya ang gitara nga dinha sa iyang tapad. Nanglabay na ang mga tuig. Napreso na ang way mga puangod nga mikutlo sa kinabuhi sa iyang maguwang. Dugay na ang panahon pero parehas ra gihapon ang gibati niyang kasakit. Sama kini sa asin nga gibudbod sa preskong samad. Morag kanus-a man lang to...? Morag gahapon lang nga nagkinataw-anay sila sa iyang maguwang. Malipayon silang nagkanta sa “Prinsesa”. Pareho man nilang paborito ang mga banda nga Teeth, Siakol, Chico Science, Slapshock, Greyhoundz ug uban pa. Rock kini pero dulot sa bukog ang mga mensahe sa kanta kon sabton lang.

 

Adtong miaging adlaw, mibisita siya sa lubong sa iyang maguwang. Gidala niya ang retrato nilang duha ni Jamir Garcia, ang bokalista sa Slapshock. Aydol man god sab to sa iyang Manoy. Atol man nga naay event sa ilang school. Na-back-to-back nila ang Slapshock kuyog sa iyang banda. Nahimuot siya nga naghunahuna. Gipahiran niya iyang mga luha. Gikab-ot ang frame sa iyang maguwang nga dinha sa lamesa duol sa iyang kama. Nindot kaayo kinig pahiyom. Misamot kaambongan. Iya kining gihagkan. Nahimo na niya kining batasan una matulog.

 

“Manoy, gimingaw na kaayo ko nimo... I’m sorry wala ka namo mapanalipdi adtong panahona. Aydol gihapon tika. Ako ang mopadayon sa imong mga nasugdan. Kab-oton nako ang imong mga damgo. I’ll make you proud, Manoy Calvin.”

 

ANIA siya karon sa backstage ug naghuwat sa usa ka grupo nga nagpakitag hilas nga paagi sa pag-awit. Aduna man goy gipahigayon nga talent search. Usa ka recording contract ang premyo sa mananaog. Mao kini ang break nga iyang gihuwat.

 

“Hoy, Kai!” Nagtingsi iyang suod nga amigo.

 

“Harold, uy! Kuratan man sad ta nimo!”

 

“Alangan, noh? Ganiha ra man god nimong gipaak imong ngabil. Kuyawan ka, noh?”

 

Gitutokan niyag tan-aw ang ulitawo. “Harold, tug-ani ko sa tinuod. Am I good? May chance kaha ko?”

 

Miduol niya ang ulitawo. Miduko siya samtang gitan-aw siya sa tabunong mga mata niini. “You’re not just good, Kai. You’re brilliant. Lupigon nimo ang MYMP.”

 

“Our next contestant is... Ms. Kaisa Dizon!”

 

Una siya misaka sa stage, gibinlan niyag tam-is nga pahiyom ang ulitawo: “Wish me luck!”

 

Nakapadugang sa iyang gibati nga kakulba ang lawod sa katawhan nga dinha sa iyang atubangan. Lahi kini sa mga gig nga ilang giapilan kauban ang iyang banda. Dinhi, nag-inusara ra siya. Acoustic ang iyang tokaron ug wala siyay laing kauban kondili ang iya ra gyong gitara. Miposisyon na siyag lingkod. Gihinumdoman niya ang tanan niyang nahibaw-an sa iyang kurso: mga technique sa pagkanta ug uban pa. Mipiyong siya: Manoy, kuyogi ko karong gabhiona...

 

Ug susama sa usa ka damgo, nahibalik siya sa panahon kadtong sila pang duha sa iyang maguwang. Malipayon. Nagkataw-anay samtang naggitara ug nagkanta. Nahimong kalibotan sa pantasya ang bawod sa musika gikan sa gitara nga gihinol sa lihirong mga tudlo sa iyang Manoy Calvin. Prinsesa! Siya ang prinsesa sa kanta. Siya ang prinsesang nagpuyo sa palasyo— ang prinsesa nga pinangga sa iyang Manoy Calvin.

 

Una niyang gikanta ang “Only Reminds Me Of You”. Acoustic. Wala dayon siya mokanta sa iyang finale song. Mitan-aw siya sa iyang audience. “My last song is dedicated to my Manoy Calvin. He wrote this song before he dies.”

 

Nagliningiay ang audience. Dinhay mga hulungihong apan nahilom ra pod dayon pagsugod na niyag kuskos sa iyang gitara

 

Okay lang

Sabi mo, bukas

‘Wag kang iiyak

‘Wag kang lumuha

Pagkagising mo

Sabay nating labanan ang iyong takot

Pagkagising mo

Nandito pa rin ako

At ngayon ay....

Kunin mo uli ang puso ko

Iwanan mo ang mga litrato sa sahig

Nabubuhay ka pa rin sa aking alaala

Hindi ko na ‘to kaya

Nailabas ko na lahat ng luha

Ang pagmamahal mo lang

Makapawi sa lahat ng lungkot…

 

Gisugat siyag lanog nga pagakpak. Standing ovation. Wala na niya makita ang iyang mama nga nagpahid sa iyang luha inagbayan sa iyang papa kun ang pagyango-yango ug pahiyom nga nakita sa mga mata sa mga judge. Puno ra kaayo ang iyang kasingkasing sa di ikasulting mga pulong. Natabonan ang iyang panan-aw sa mga luha nga miagas sa iyang mga mata.

 

(KATAPOSAN)