| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Ang 'Ilabi na' ug 'Na Man'

Page history last edited by Edgar S. Godin 8 years, 9 months ago

Ang mga Pulong ‘Labi na’ o ‘Ilabi na’ ug ang 'Na Man'

Ni E. S. GODIN

 

ANG pulong ‘labi na’ o ‘ilabi na’ sagad hisaypan pagsulat nga isumpay ang ‘na’. Gituohan sa ubang batidila nga ang ‘labi’ (more, much) isumpay sa ‘na’ kon kini nagkahulogan og ‘especially’.

 

Apan naunsang pagkahitaboa nga nasumpay man ang duha ka pulong? Unsay basis? Ang ‘labi’ o ‘ilabi’ laing pulong ug lain usab ang ‘na’. Dili usab mahimong ingnon tang suffix ang ‘na’ kay walay suffix nga ‘na’ sa Binisaya. Duna hinuoy ‘a’ sama sa "dagana" (gikan sa root nga dagan + a); "dalia" (dali + a); "kaona" o "kan-a" (gikan sa kaon + a) apan walay "labin + a" o "ilabin + a".

 

Busa, ang ‘labi na’ o ‘ilabi na’ sulaton gayod nga duha ka pulong (buwag), dili isumpay.

 

Ang 'Na Man'

Sa samang kahimtang, kining pulong 'na man' sagad usab sulaton nga sumpay sa ubang wala managpakabana. Angay timan-an nga kining atong 'na man' sa Binisaya lahi kaayo sa naman sa Tinagalog nga pagasulaton nga sumpay o usa da ka pulong.

 

Ang 'na' ug 'man' sa Binisaya duha ka managlahing partikulo (two different particles) busa dili gayod pagasulaton nga sumpay o usa ra ka pulong (one word).

 

Mga Pananglitan:

  • Dili na man na siya birhen.
  • Gipakaon na man mi ni Iya Asyon.
  • Nakapaenrol na man ko sa USC apan di lang mosugot akong uyab.
  • Di na man unta ko moeskuyla apan gikasuk-an kong Nanay.
  • Pagkanindot na man gyod niyang mosayaw!

 

(Balik sa: Estandardisasyon sa Panitik)

 

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.