Acupuncture – a point of care indeed!

Ni MERRIAN PIQUERO SOLIVA

ANG kalit nga pag-usab sa panahon usa ka dakong kasakit kanako. Dili man sa ingon nga akong gikasilagan ang panahon kay usa man ko ka mahigugmaon sa kalikopan, ngani usa man ko sa mga tawo nga mihimo og lakang aron mapugngan ang pagkadaot niini. Nahimo kining kasakit kanako tungod kay motokar man ang akong hubak.

Ang mga hubakon nga tawo sama nako mouyon nga ang kasakit sa likod ug ang kahamubo sa pagginhawa maoy usa ka dakong daotan nga damgo alang kanamo. Apan, unsa man gayod ang hinungdan sa hubak? Miingon ang eHealthMD.com nga walay igong rason kon unsay hinungdan sa hubak. Apan nahibalo kita nga:

Ang hubak ug ginatawag sa Iningles nga allergy kon anaa na kini sa pamilya madala kini hangtod sa iyang mga kaliwatan.

Ang kabataan nga adunay allergy sa gagmay pa adunay dakong posibilidad nga makaangkon niini. Adunay mga hamtong nga gihubak na panahon sa iyang kabatan-on ug nadala kini niya hangtod karon.

Sa ubang mga indibidwal, ang hubak dili kaayo modugay kanila apan adunay uban nga mawala panahon sa ilahang kahamtong apan mobalik kini panahon sa ilang katigulangon. Ang gitawag og “respiratory infection” usahay mawala. Apan may panahon nga mobalik kini sa walay igo nga rason ug mograbe pa hinuon.

Adunay kondisyon nga ang hubak mograbe. Ug duna say motokar panahon sa nagkalainlaing bulan sa tuig. Ang hubak motumaw kon adunay sensitibong gibati ang imong baga. Usahay motokar kini kon adunay mga butang ug kalihokan nga makabikil niini. Hinuon, ang uban naanad na niini apan ang uban lahi ang reaksiyon.

Usa na niini ang gitawag nato og “allergies” nga maoy makapahubak sa tawo. Ang uban motokar tungod sa abog sa hangin, gikan sa mabug-at nga ehersisyo ug labaw sa tanan ang pag-usab-usab sa panahon. Gikan sa init, moulan. Ug gikan sa ulan, moinit.

Usa ko ka hubakon sulod na sa 32 ka tuig. Misugod kini niadtong nag-edad pa ko og 3 anyos. Niining tuiga, nakasinati ko og atake sa hubak nga hapit nako ikamatay. Didto ni nahitabo sa Bacong, Oriental Negros niadtong Marso ning maong tuig diin duna mi tulo ka adlaw nga pagbansay-bansay.

Gidala ko didto sa Silliman Medical Center sa Siyudad sa Dumaguete nga diin haduol lang sa Bacong tungod kay maglugos na man ko pagginhawa. Kapila na ko tagai og tambal… gikan sa paaso, nebulize ug bomba… wala mangepekto nako. Tungod kay sakit na man kaayo akong ulo, mora man hinuon og midako ug dili na ko makadungog… midesider ko nga mopauli sa balay sa igsoon sa akong bana.

Grabe na gyod kaayo ang akong gibati, ngani mohangak na ko pag-ayo ug di na ko kaginhawa bisan na lag pagtikang. Dili na matukib akong gibati ilabi na kon mosaka ko og hagdan. Puwerte na kahangak ug sa akong paminaw… duol na kini sa kamatayon. Hapit na ko makaihi… nga daw dili mapugngan tungod sa pagpaningkamot nga makaginhawa. Sa ikatulong adlaw, nagsabot ang akong bana ug iyang igsoon nga dad-on ko pagbalik sa ospital kay nahadlok na sila. Apan, tungod kay wala man ko moalibyo sa mga tambal, nangita sila og laing paagi.

Dugay na ko kaayo giingnan nga ang “acupuncture” usa ka maayo nga alternatibo sa pagsumpo sa hubak. Apan tungod lagi kay hadlokan kaayo ko og dagom… sige lang ko og ingon sa sunod. Niining panahona, nakakita ang akong bana ug iyang igsoon og usa ka doktor nga nag-practice og acupuncture.

Sa walay kahadlok ug pagduhaduha, misugot ko nga dad-on didto. Kini diayng hapit na ta maimpas, mawala na ang tanang kahadlok sa atong kasingkasing ug hunahuna tungod kay ang atong gusto nga kita maluwas.

Ang una nakong engkuwentro sa ‘acupunture’ pinaagi ni Dr. Rico Tabaloc, usa ka anaesthesiologist sa Dumaguete, gipahigayon alas diyes sa buntag niadtong Marso 31, 2007. Sa dihang gipasabot ko sa mga pamaagi sa acupuntura ug ang mga benepisyo niini, misurender ko nga iya na akong tupokan. Sa unang dagom nga mitusok sa akong kamot, namora ko og baloon nga mihiyos. Lami kaayo ang akong gibati, mora ko og gikuhaan og hangin ug giluagan ang akong pagginhawa. Nabati nako kon giunsa pagdagayday sa dugo sa akong kaugatan… ug ang akong gibati nga dili matukib… mihinay-hinay pagkawala.

Ug daw adunay hunghong nga akong nabati nga kon wala lang diay ko daoga sa akong kahadlok, dugay na tingali kong naayo sa akong hubak tungod kay duna man koy nailhan nga nag-practice sa acupuncture. Sa laktod nga pagkaestorya, naayo ang akong gibati.

Sa dihang ming-uli na mi sa Bohol, ang akong bana ug ako nangita og pamaagi nga makabalik didto sa Dumaguete aron maregular ang session nako sa acupuncture. Tungod lagi kay limitado man ta sa pinansiyal, nakabalik ko didto og kas-a apan wala si Dr. Tabaloc kay didto man siya sa Cebu.

Sa gasuroy-suroy mi sa Bohol Quality Mall – usa ka dakong tindahan sa Bohol, duna mi nakita nga clinic nga ginganlan og Medica Bohol. Naengganyo mi sa iyang ngalan, busa among gitan-aw ang mga serbisyo nga gihanyag niini. Morag naibtan mi og tunok sa pagkabasa… nga aduna na diay mag-acupuncture sa Bohol ug aduna pa kini clinic. Dihay numero nga makontak… amo kining gikopya ug gikontak. Mitubag sab gilayon ang mananambal nga si Dr. Jefferson Huan Ong, usa ka doktor sa medisina ug miadto sa China sulod sa katuigan aron lang pag-eskuyla ug paghanas sa iyang kaugalingon diha sa acupuncture.

Misugod ang among acupuncture session ni Dr. Ong. Buotan kaayo siya nga doktor ug maanindot ikaestorya diin kon giunsa niya pagdumala ang iyang mga pasyente, usa na kini ka therapy alang kanako. Sa iyang paggawas ginamit kining gitawag og Traditional Chinese Medicine through acupuncture… daghan kaayo ang nalipay.

Busa, kadtong wala pa makasulay niini, bisitahi si Dr. Ong sa iyang klinika nga nahimutang karon sa ikaduhang andana sa BQ Mall. Dili na kini Medica Bohol kondili pangita-a ang “A Point of Care Clinic” diin andam si Dr. Needle motubag sa inyong mga pangutana kabahin sa balatian ug unsay matabang sa acupuncture diha kaninyo.

Dili ko mosulat niining maong artikulo kon wala ko makasinati niini sa personal. Wala may mawala kanato kon kita mosuway inubanan sa pag-ampo sa Labawng Makagagahom.

Unsa ang acupuncture?

Sa karaang tinuohan sa Chinese, adunay usa ka dakong kinabuhi sa mga enerhiya nga gitawag og Chi o Oi nga makita sa tanang buhi nga butang. Kining maong enerhiya maoy mosubay sa atong tibuok lawas pinaagi sa kaugalingong agianan niini nga gitawag nato og “meridians”. Kon ang enerhiya adunay kagawasan sa pagsubay niining maong meridians, ang kabaskog ug kapiskay sa panglawas magpadayon. Apan kon kini mabarahan, ang atong sistima dili na hapsayng mopadagan sa enerhiya ug niini aduna na tay bation nga sakit. Hunahunaa ang sapa nga gabaha ug maoy hinungdan sa kalamidad o ang elektrisidad nga ga-short circuit nga maoy hinungdan sa pagkawala sa sugang dagitabnon… dili ba kini makahasol pag-ayo? Ang acupuncture molihok pinaagi sa gitawag og “re-program” ug pagpabalik sa normal nga paglihok niini pinaagi sa paghikap sa mga puntos sa “meridians” aron ang “Chi” nga enerhiya gawasnon nang molihok sa atong tibuok lawas.— (http://www.acupunture.com/)