| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Ang Adonis nga Mipatay sa Baboy

Page history last edited by Edgar S. Godin 9 years, 8 months ago

SALAMINAGWAY. 39

Lindog ni Don Pagusara

Bisaya Agosto 6, 2014

 

Ang Adonis nga Mipatay sa Baboy

 

KON pamilyar ka sa mitolohiyang Griyego, nakaalinggat gyod ka kang Adonis—kadtong batan-ong gikaibgan ug gihigugma ni Venus, ang diyosa sa gugma ug katahoman, tungod sa iyang talagsaong kaguwapo? Sa estorya sa mitolohiya, kini si Adonis napatay og baboy ihalas nga butakal! Kaluoy!

 

Dunay mitumaw nga Adonis sa pamalak nga Sugboanon. Gikahimut-an ni siya sa sirkulo sa mga magbabalak nga Sugboanon tungod sa iyang mga lalang nga  

naghambin og talagsaong karinyo! Wala ni siya mapatay og baboy ihalas, hinunoa  nagpalupad ni siyag talagsaong berso nga gitangag sa baboy ngadto sa iyang ihawan. Hahaha!

 

Bitaw, kini si Adonis G. Durado dili mahimong hitaligam-an sa pagpanganinaw nato sa pamalak nga Sugboanon ning atong kontemporaryong panahon. Bisdak gyod ni kaayong tawhana!  O, niay sampol sa iyang gama nga gitaytolag Dunay Pako ang Baboy —

 

          Dunay pako ang baboy;
          Wa lang ta kabantay.
          Ingog wa ta kamatikod
          Sa tiil sa bakasi,
          O sungay sa manok,
          O ikog sa tawo.

          Dunay pako ang baboy;
          Ug katingad-an dili--
          Ingog may bukton
          Ang punoan sa kahoy,
          May mata ang buwan,
          May simod ang takuri.

                  

          Dunay pako ang baboy.
          Tagolilong lang ugaling--
          Maong din-a mahisgotan.
          Di ba may pako ang libak?
          May pako ang takna?
          May pako ang hunahuna?

          Dunay pako ang baboy
          Ingog wa ta mahibulong
          Nganong taas kinig simod,
          Ang atngal napulog unom,
          Ang iwik layog padulngan
          Inigkapakapa sa ihawan.

 

Nahikatawa  ka, kay miinsistir ang persona nga duna lagi pako ang baboy. Sa akong pangagpas, nahikatawa ka kay mihunong tingali kag basa human sa unang linya ug sa imong paghitukikig katawa, nahanduraw nimo ang baboy sa imong tangkal nga gitugkag mga pako, no? Basin ganig midalikyat pa kag lili sa inyong baboy didto sa likod sa kosina ninyo ug gisuhid nimog duna ba gyod tinuoy pako?

 

Perog milili ka sa mga gihang tali sa mga linya, manihag-sihag baya ang gipasumbingay sa balak nga morag binuang-buang lang ni Adonis, di ba? Kay gipalupad man god niya ang dugang pang mga larawan nga dili makit-an, kay tagolilong kuno! Dili mamatikdan. Dili mahisgotan, ug  katingad-an dili. Sa pagkatinuod, daghang butang sa atong palibot— ang uban naa ra sa atong atubangan ubos sa atong simod— nga naghambin og mga pako. Gilista na sa persona: libak, takna, hunahuna. Oo, kusog kaayo ni sila manglugpad.

 

Ang ubang butang – aw, tanang butang gyod, way pili!— duna poy ilang gihambin nga dugang sa ilang kinaiyahan. Apan dili makit-an. Motungha lang sila kon ipasumbingay o himoong tanghaga sa magbabalak! So, ikaw! Kon hilig ka magtagik og balak o bisan unsang literaryong gambalay sa pulong, mahimo nimong pakapinag ekstrang parte ang usa ka butang – parte nga dili makit-an kay tagolilong. Sa mubong pagkasulti— gipasumbingay, gihimong elemento sa metapora o gidrowingan og larawan nga inimbento kay gisugyot sa panginahanglan sa imong gilalang nga literatura.

 

Alleluia! Himayaon ta ang Bisdak nga magbabalak nga maantigo kaayo sa pag-imbento og mga kahibudngang eksperyensiya diha sa iyang obra. Sama niining lain pang sugid sa panimpalad – sige, kuyogan ta!

 

mubo nga kinabuhi

 

ang mubo nga kinabuhi

kay taas nga biyahe
kon mosum-ok sa kabugangan
imbes nga mobaktas sa da’n;
ang moubog sa sapa
ug magpaanod sa sulog
imbes nga motabok sa tulay;
ang mosimang sa dapit
nga wap-a mataaki,
imbes nga mobalik og subay
sa susamang abtanan.
kay ilalom sa gibarogan
nianang gadalag sungkod,
kontentong gatikungkong
kalaberang hilis og sapatos.

 

Hehehe. Guwatsinanggo ni si Adonis. Pero, wala ka, kay lawom – lawom ang kamatuorang gibatbat. Dili guwatsinanggo ang tukmang paghulagway sa katakos ni Adonis, kondi pilosopo! Yes, Sir, philosopher kini si Adonis!  Ug postmodernista!

 

Pilosopong postmodernista! Asa ka?

 

Morag yano lang kaayo ang pamulong ning pilosopo sa Sugboanong pamalak.  Apan gihulagway niya ang paradoja sa kinabuhi dinha sa mga laang sa pulong nga kaugalingon gyod niyang imbento. Kana maoy gawi sa tinuod nga magmumugnag alampat. So, dili kahibudngan nga kapungtan siya ug sa samang higayon kahimut-an. Kay tulukibon ang hagtos sa mga kuldas sa iyang dila.

 

Ang mubong kinabuhi kuno taas nga biyahe. Usa kini ka laktod nga proklamasyon sa kamatuoran. Apan kamatuorang naa nagpuyo sa panlantawng pilosopikanhon, dili sa ordinaryong konsiderasyon sa kasarangang pangisip. Busa, paradoja— uska matang sa baligho.

Taas ba ang giabot sa imong dili ginhapong mga panimpalad?   Sama pananglit sa pagtikad og mga kamahinungdanon sa kinabuhing literaryo?  May kahadlok ka ba sa pagsuong sa wala maandi o di kasagarang agianan? Kon dili ka abenturero kay magpaanod lang ka sa sulog ug hadlok ka magpalahi sa uban… ah,  dili taas ang biyahe nimo. Taas imong kinabuhi, dili mubo— maihap sa gidugayon sa mga tuig ang imong kinabuhi. Sukwahi niini, mubo ra ang kinabuhi nga gihalad sa talagsaong mga panimpalad hinungdan nga hilis ang sapatos. Apan hinunoa, nahimong taas iyang biyahe ug gisabulakan sa mga kadaogan ug kalamposan nga naangkon.

Sa sunod gula, ihikyad nato ang uban pang mga lakra nga napatik sa wanang sa uniberso sa kalag ning pilosopong postmodernista.—

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.